موضوع: نقد آراء احمد کاتب

حدیث غدیر به عنوان یکی از کلیدی‌ترین سندهای تاریخی در باب وصیت به امامت امیرالمومنین علیه‌السلام همواره مورد توجه علمای شیعه بوده است. در مقابل شبهات بسیاری نیز حول این حدیث نقل گردیده است که در طول تاریخ علمای شیعه پاسخ‌هایی مناسب برای آنها تدوین کرده‌اند.
امروزه نیز ایراد این شبهات از سوی نو اندیشان اهل سنت ادامه دارد که نمونه‌ای از این شبهات از سوی احمد کاتب و دکتر قفاری نقل گردیده است که آقای جعفر اصفهانی در پایان‌نامهٔ خود به این شبهات پاسخ داده است.
برای مطالعهٔ خلاصه‌ای از این پایان‌نامه می‌توانید به «نقد تطور فکر شیعی» رجوع کرده و یا بر روی اینجا کلیک کنید.

در مواجهه با مسئلهٔ وکالت در عصر غیبت صغرا همواره موضوعی با عنوان کارگزاران خائن و مدعیان دروغین وکالت مطرح می‌شود که آقای احمد کاتب با استفاده از همین موضوع سعی در زیر سوال بردن اصل مسئلهٔ وکالت از جانب امام زمان علیه‌السلام دارد.
آقایان نعمت‌الله صفری فروشانی و حسین قاضی‌خانی در مقالهٔ «گونه‌شناسی مدعیان دروغین وکالت امام زمان علیه‌السلام در عصر غیبت صغرا با رویکرد نقادانه بر نظر احمدالکاتب» سعی در بررسی اوضاع سیاسی اجتماعی دورهٔ غیبت صغری دارند تا از رهگذر این بررسی مشخص شود فضای ابهام آلودی که آقای کاتب از آن دوران ساخته است واقعیت خارجی ندارد.
برای مطالعهٔ این مقاله شما می‌توانید به بخش «نقد تتطور فکر شیعی» رجوع کرده و یا بر روی اینجا کلیک کنید.

موضوع اعتقاد شیعیان نخستین به مسئله‌ی مهدویت از جمله کلیدی‌ترین عواملی است که اصالت اعتقاد مهدوی را می‌تواند اثبات کند. در راستای مقابله با چنین اعتقادی است که آقای احمد کاتب در کتاب تطور فکر شیعی الاسلامی شبهاتی را در باب اعتقاد شیعیان نخستین به موضوع مهدویت مطرح کرده و سپس در نتیجه‌گیری این اعتقاد را در نتیجه‌ی برخی عوامل اجتماعی جامعه‌ی شیعی دانسته است.
«شیعیان عصر حضور امامان(ع) و موضوع مهدویت» عنوان مقاله‌ای است که آقای سید علی هاشمی در پاسخ به شبهه‌ی آقای کاتب نگاشته‌اند و در آن با برشمردن روایات از زمان امیرالمومنین تا زمان امام زمان علیه‌السلام نشان‌داده‌اند که ائمه علیهم السلام در مقام پاسخ به سوالات شیعیان در باب منجی همواره مهدویت خاصه را متذکر شده‌اند و اختلافاتی که در پاسخ‌ها دیده می‌شود عموماً ناظر بر توان شنونده است.
برای مطالعه‌ی این مقاله می‌توانید به بخش «نقد تطور فکر شیعی» رجوع کرده و یا برای بخش اول آن بر روی اینجا و برای بخش دوم اینجا کلیک کنید.

تحلیل و بررسی سندیت و حجیت اخبار و احادیث اثبات وجود امام زمان(عج) یکی از موضوع مهم در تفکر شیعی است. برای پاسخ به این سوال و نیز در مورد شخصیت امام مهدی و شرح حال و سرگذشت آن حضرت اشکالات و شبهاتی طرح شده که متکلمان و محدثان شیعی در طول تاریخ به آن‎ها پاسخ گفته‎اند. آقای جلیل آقائی کاظمی کتابی تحت عنوان «ظفر المظفر فی ولادة المهدی المنتظر» نگاشته‌اند. نگارنده در ابتدای سخن درباره حجیت خبر واحد و دیدگاه‎های محدثان و اصولیان در باب این نوع خبر مطالبی ایراد کرده و آرا و نظریات اصولیان سده‎های پیشین و عالمان اصولی عصر جدید را ذیل دو مبحث جدگانه بررسی می‎کند. وی در مبحث بعدی به تبیین دریافت‎ها و برداشت‎های محقق بروجردی در باب خبر واحد پرداخته و رشته سخن را با مطالعه و بررسی موضوع وکالت از طرف ائمه و اثبات این نوع وکالت از طریق محدثان ثقه پی می‎گیرد. مباحث این کتاب بیشتر درباره اصالت و حقانیت حدیث، اشکال و انواع آن و منابع روایی شیعی است و البته اشکالات و شبهاتی را هم که در باب ولادت حضرت مهدی در روایات مختلف شیعی ذکر شده بررسی و اثبات می‎نماید.
البته از منظری دیگر می‌توان کتاب ظفر المظفر را ردیه‌ای بر اشکالات وارده از سوی آقای احمد کاتب به موضوع ولادت امام زمان علیه‌السلام دانست.
این کتاب را نشر مسجد جمکران در سال 89 و در 164 صفحه چاپ کرده است.
نسخه‌ی الکترونیکی این کتاب اکنون در کتاب‌خانه‌ی تراث قرار گرفته که با کلیک بر روی اینجا می‌توانید آن را دانلود کنید.

بی شک یکی از نام‌هایی که در کنار احمد کاتب به عنوان طرف مناظره پیروز شنیده می‌شود، نام جناب «علی کورانی» است.
شیخ علی کورانی که اکنون مقیم قم است نحوه‌ی آشنایی با احمد کاتب را این‌گونه بیان می‌کند: «فکر می‌کردم که قضیه احمد کاتب اتفاقی عادی است و او در مذهب تشیع تنها شک کرده است. بر آن بودم که او کسی است که بشخصه جستجو کرده و به این نتیجه رسیده است که نصی بر امامت امامان دوازده‌گانه ـ و ازجمله امام زمان ـ ثابت نشده؛ و پس از آن، احادیث بشارت پیامبر به موعود اسلام حضرت مهدی عجل الله تعالی فرجه را که نزد شیعه و سنی متواترند، انکار کرده است. خلاصه؛ وقتی آراء و نظراتش مطرح شد، دوست داشتم بدانم که او چگونه می‌اندیشد...» اما با بیشتر شدن ارتباط میان ایشان و آقای کاتب نظر اولیه‌ی آقای کورانی تغییر کرده و سناریوی عمیق‌تری را در پس پرده‌ی این قضیه می‌بیند.
برای مطالعه‌ی آنچه بین ایشان و آقای کاتب گذشته (که به صورت ترجمه‌ی خلاصه در پایگاه‌اینترنتی تراث قرار گرفته است) شما می‌توانید به «نقد تطور فکر شیعی» رجوع کرده و یا بر روی اینجا کلیک کنید.

کتاب «درانتظار ققنوس: کاوشی درقلمرو موعود شناسی و مهدی باوری» اثری است به زبان عربی، نگاشته‌ی آقای سید ثامر هاشم العمیدی که ترجمه و تحقیق آن توسط آقای مهدی علیزاده به انجام رسیده است
این کتاب برای بررسی و مطالعه‌ی انتقادی و پاسخی علمی به کتاب آقای احمد الکاتب و تشکیک های ایشان نسبت به باور مهدویت در شیعه تألیف شده است.
شاید بتوان این کتاب را یکی از بهترین کتاب‌های عرضه شده در نقد دیدگاه‌های آقای کاتب دانست. مروری بر روش محققانه‌ی نویسنده و بهره‌گیری گسترده او از منابع تاریخی اصیل، گویای این دعوی است.
پیش از این معرفی جامعی از این کتاب در پایگاه تراث قرار گرفته بود که از طریق اینجا قابل دسترسی است. اینک متن کامل کتاب نیز به علاقه‌مندان تقدیم می‌شود.
برای دانلود متن کتاب (به صورت PDF فهرست دار) می‌توانید به بخش «کتاب‌خانه» رجوع کرده و یا بر روی اینجا کلیک کنید. همچنین درصورتی که مایل هستید نسخه‌ی word این کتاب را در اختیار داشته باشید می‌توانید علاوه بر رجوع به کتاب‌خانه، بر روی اینجا کلیک کنید.

مقاله‌ی آقای سید احمد حسینی در پی کشف نظر اهل‌بیت(ع) راجع به نصب الاهی یا انتخاب مردمی مقام امامت می‌باشد. غالب شیعیان، نظر دلایل عقلی و منابع متواتر نقلی، معتقدند که اهل‌‌بیت(ع) منصوب به نصب الاهی هستند. در مقابل، عده‌ای مانند احمد کاتب، با تاثیرپذیری از اهل سنت و زیدیه، می‌گویند که با استناد به منابع خود شیعه، عقیده به نصب الاهی امام باطل است؛ چرا که بر اساس این منابع، اهل‌بیت(ع)، اعتقادی به نصب الاهی امام نداشته‌اند، بلکه ایشان مقام امامت، به خصوص امامت سیاسی. را وابسته به رأی و نظر مردم می‌دانستند و به انتخابی بودن آن قائل بوده‌اند.

این تحقیق، با روش توصیفی ـ تحلیلی و مطالعه منابع روایی نشان می‌دهد که اهل ‌بیت(ع) نه تنها امام معصوم را فردی منصوب از سوی خداوند برای هدایت و رهبری جامعه می‌دانند، بلکه معتقدند خداوند از نظر تکوین نیز به امام معصوم مقام ویژ‌ه‌ای بخشیده، ایشان را به عنوان واسطة نزول نعمت‌های خود به مخلوقات منصوب کرده است. بر مردم واجب است با پذیرش امام معصوم، زمینه حاکمیت وی را فراهم سازند.

این مقاله در دو بخش تنظیم و بر روی پایگاه‌ اینترنتی تراث قرارگرفته است که برای مطالعه‌ی آن می‌توانید به بخش «مقالات هم‌راستا» رجوع کرده و یا بر روی اینجا برای مطالعه‌ی بخش اول و بر روی اینجا برای مطالعه‌ی بخش دوم کلیک کنید.

«دفاع عن التشیع» عنوان کتابی است که آقای سید نذیر حسنی در پاسخ به شبهات کتاب تطور فکر شیعی آقای احمد کاتب نگاشته است. عمده‌ی نگاه آقای حسنی در این کتاب، بررسی روش و نوع احادیث انتخاب شده توسط آقای احمد کاتب است. ایشان به عنوان جمع‌بندی خود بیان می‌کنند که عمده شبهات و تحریفات بیان شده از سوی آقای احمد کاتب غیر علمى و تعمدى و با اعتماد بر روایات ضعیف است. همچنین ایشان ایرادی را در باب خود کتاب آقای کاتب وارد کرده و آن را اقتباس از کتابی دیگر می‌دانند.
برای مطالعه‌ی این کتاب و دانلود آن شما می‌توانید به بخش «نقد تطور فکر شیعی» رجوع کرده و یا بر روی اینجا کلیک کنید.

یکی از شبهاتی که با عقیده‌ی مهدویت مطرح است، وجود روایت‌های ضعاف یا مجاهیلی است که در تراث مهدویت به چشم می‌خورد. گاه گفته می‌شود که مؤلفین این تراث با ذوق خود، هر حدیثی را جمع نموده‌اند، بی‌آن که در صحت یا ضعف آن‌ها تاملی کرده باشند.
برای پاسخ به این شبهه و با رویکرد جواب به ایرادات آقای احمد کاتب، آقای علی اصغر رضوانی مقاله ی «شبهه‌ی جهالت و ضعف راویان احادیث مهدویت - بررسی احادیث مهدویت و ولادت حضرت مهدی (عجل الله تعالی فرجه)» را تدوین نموده اند. در ابتدای این مقاله روش بحث خود و پاسخ به شبهات آقای کاتب را اینگونه بیان می کند:
« ما در این مقاله‌ی مختصر، اشکال مطرح شده را در دو بخش مورد بحث و مناقشه قرار می‌دهیم:
1- بررسی منابع حدیثی و مصادری که عمدتاً تراث مهدویت در آن‌ها وارد شده است و نیز بیان مبنا یا مبناهایی که مؤلفین آن کتب در جمع آوری احادیث برای خود در نظر گرفته‌اند.
2- توجیه مجموعه‌ی احادیثی که درباره‌ی ولادت امام مهدی (عج) در مجموعه‌های حدیثی وارد شده است با در نظر گرفتن این که در میان آن‌ها، ضعاف و مجاهیل نیز وجود دارد. »
برای مطالعه ی متن کامل این مقاله شما می توانید به بخش «نقد تطور فکر شیعی» رجوع کرده و یا بر روی اینجا کلیک کنید.

کتاب «درانتظار ققنوس: کاوشی درقلمرو موعود شناسی و مهدی باوری» اثری است به زبان عربی، نگاشته‌ی آقای سید ثامر هاشم العمیدی که ترجمه و تحقیق آن توسط آقای مهدی علیزاده به انجام رسیده است این کتاب برای بررسی و مطالعه‌ی انتقادی و پاسخی علمی به کتاب آقای احمد الکاتب و تشکیک های ایشان نسبت به باور مهدویت در شیعه تألیف شده است. شاید بتوان این کتاب را یکی از بهترین کتاب‌های عرضه شده در نقد دیدگاه‌های آقای کاتب دانست. مروری بر روش محققانه‌ی نویسنده و بهره‌گیری گسترده او از منابع تاریخی اصیل، گویای این دعوی است. پیش از این معرفی جامعی از این کتاب در پایگاه تراث قرار گرفته بود که از طریق اینجا قابل دسترسی است. اینک متن کامل کتاب نیز به علاقه‌مندان تقدیم می‌شود. برای دانلود متن کتاب (به صورت PDF فهرست دار) می‌توانید به بخش «کتاب‌خانه» رجوع کرده و یا بر روی اینجا کلیک کنید.